Kunstwerken moeten weg uit gracht in Haven

HAVEN CENTRUM – De kunstwerken in de Kerkgracht en Marktgracht in Haven moeten weg. Dat hebben de kunstenaars te horen gekregen van de gemeente. “Zonder enig overleg werd ons doodleuk medegedeeld dat wij onze werken moeten verwijderen”, vertelt kunstenaar Foktje Doornbos. De andere kunstwerken zijn van Paul Roelofs, Bertina Slettenhaar, Johanna Breaunlich, Marja Thijssen en Wanda Entjes. 

Het centrum van Haven krijgt een facelift en daarbij worden ook de Kerkgracht en Marktgracht  onder handen genomen. Naast nieuwe bestrating worden de bomen vervangen en herstelwerkzaamheden uitgevoerd aan de kadewanden. “De projectontwikkelaar heeft in het ontwerp blijkbaar geen kunstwerken meer in de grachten opgenomen”, zegt kunstenaar Frea Lenger, samen met Bertina Slettenhaar destijds een van de initiatiefnemers van Kunst in de Gracht. “Het centrum moet aantrekkelijker worden gemaakt en dus wordt alles weer mooi aangeharkt en gladgestreken. Terwijl de kunstgracht het centrum van Haven juist zo’n eigen karakter gaf.” 

Ballotagecommissie

Lenger benadrukt dat het bovendien een project is waarbij heel het centrum van Haven is betrokken. “De kunstwerken worden geselecteerd door een ballotagecommissie, bestaande uit de winkeliersvereniging, omwonenden, leerlingen van De Meergronden en ook de gemeente zelf.“ De sokkels zijn destijds door de gemeente in de gracht geplaatst en de kunstenaars kregen een bescheiden budget om hun kunstwerken te plaatsen en te onderhouden. Om de paar jaar worden steeds weer nieuwe kunstwerken geselecteerd.

Onaangenaam verrast

Kunstenaar Johanna Breaunlich was onaangenaam verrast toen zij zag dat haar kunstwerk de Flevokreeft onlangs al op de kade lag. Om beschadiging te voorkomen is het tijdelijk teruggeplaatst in de gracht. Paul Roelofs heeft zijn kunstwerk inmiddels zelf weggehaald, omdat zijn beeld op een heel specifieke manier in elkaar zit. “Er zit ook een kunstwerk tussen dat echt met een kraan uit het water moet worden gehaald. Dat is niet zomaar één, twee, drie gedaan”, aldus Doornbos. 

Constructief gesprek 

De kunstenaars voelen zich voor het blok gezet en eisten een gesprek met de projectontwikkelaar en de gemeente. “Dat gesprek is dinsdagmiddag geweest en was constructief”, zegt Doornbos. “De kunstwerken komen helaas niet terug, maar er wordt wel gekeken hoe de visie van lokale kunstenaars op de Stedelijke Vernieuwing in Haven kan worden meegenomen.” 

Reactie gemeente Almere

De gemeente laat weten dat de kunstenaars eind november zijn geïnformeerd via de mail. “Naar aanleiding van hun reacties is begin december een toelichtingsgesprek geweest met Frea Lenger en daarna is er nog aanvullend contact geweest met de afzonderlijke kunstenaars. Omwonenden en winkeliers zijn geïnformeerd middels een brief.” 

Vanuit de portefeuille Leefbaarheid zijn volgens de gemeente geen financiële middelen voor langlopende kunstprojecten. “De huidige middelen zijn bedoeld voor leefbaarheidsvraagstukken en bewonersinitiatieven om iets voor elkaar te krijgen. Geen structurele financiering voor een project.” Het belang van kunst wordt door de gemeente wel erkend. “We zijn blij dat Almere Haven vele creatieve kunstmakers kent die het stadsdeel kleur hebben gegeven. We gaan graag kijken met de lokale kunstenaars of er andere kunstprojecten gerealiseerd kunnen worden in Haven.”

Over Kunst in de Gracht

In 2009 maakte de Roefelraad (kindergemeenteraad) zes kunstwerken voor in de gracht: de schoenen. De typische Havense grachten waren daarmee mooi aangekleed. De kunstwerken gingen helaas één-voor-éen kapot. Twee kunstenaars uit Almere Haven vonden dat een gemis. Bertina Slettenhaar en Frea Lenger startten in samenwerking met gemeente Almere het project ‘Kunst in gracht’. In dit project mochten alle kunstenaars uit Almere Haven een kunstwerk bedenken dat twee jaar lang in de gracht te zien zou zijn. Sinds 2017 kon men genieten van werken zoals: Man met schep, Piomieren en de Flevokreeft. Ook deze werken bleken helaas niet hufterproof. In de vorstperiode zijn door vandalisme diverse kunstwerken beschadigd geraakt. Tot grote spijt van de kunstenaars is het project nu afgelopen.