Digitaal wijkagent surveilleert online

‘Wij vormen een brug tussen de fysieke wijk en digitale samenleving’

Door Petra Onderwater

ALMERE – Naast de wijkagenten op straat heeft Politie Almere sinds vorig jaar ook twee digitaal wijkagenten in dienst. “Zoals de gewone wijkagent op straat surveilleert, doen wij dat online”, vertellen Stefan Jansen en Niels Horn. “Wij vormen als het ware een brug tussen de fysieke wijk en de digitale samenleving.”

Stefan en Niels volgen de sociale media, lokale nieuwssites en diverse forums om te zien wat Almeerders online bezighoudt. “De samenleving wordt nu eenmaal steeds digitaler. Vroeger vonden de mooiste gesprekken op het schoolplein plaats, tegenwoordig gebeurt dat steeds meer online”, vertelt Stefan. “De digitaal wijkagent en de wijkagent op straat vullen elkaar aan. We voorzien elkaar van informatie en spelen daar indien nodig op in.”

Verbinding

Hun hoofddoel is niet zozeer het opsporen van digitale criminaliteit, maar het maken van verbinding. “We vergaren informatie, geven voorlichting en gaan online met mensen in gesprek”, vertelt Niels. “Zo zit ik in heel veel online buurtgroepen en communities. Als ik bijvoorbeeld lees dat er veel geklaagd wordt over hangjongeren in de buurt, kan ik de betreffende wijkagent daarvan op de hoogte brengen, zodat die op straat in gesprek kan gaan met die jongeren.”

De digitaal wijkagenten lezen ook de reacties onder artikelen op nieuwssites. “Als we onder een nieuwsbericht over een recente overval bijvoorbeeld lezen dat iemand alles heeft zien gebeuren, leggen we contact om te vragen of die persoon al gehoord is als getuige. En of die persoon behoefte heeft om er met iemand over te praten.”

Sentiment

Wanneer er iets actueels speelt, kijken de digitaal wijkagenten wat dat online losmaakt. “Denk aan de kwestie rond de versterkte oproep tot gebed door Almeerse moskeeën. Als zoiets speelt polsen wij op internet wat het sentiment is”, legt Stefan uit. “Als we bijvoorbeeld dreigende opmerkingen lezen, kan dat aanleiding zijn om onze collega’s in actie te laten komen. Vaak heb je te maken met zogenoemde ‘toetsenbordhelden’, maar er kan ook sprake zijn van een daadwerkelijke dreiging. Dan is het zaak om preventief op te treden voordat de situatie uit de hand loopt.”

Drillraps en gamen

Niels volgt op internet ook Almeerse jongeren die zich bezighouden met ‘drillraps’. “Ik vind het geweldig dat jongeren hun creativiteit uiten in rapmuziek, maar ik zie ook videoclips voorbijkomen met het nodige geweld en wapens. In de fysieke wereld is wapenbezit gewoon een strafbaar feit, dus daar ga ik over met ze in gesprek.”

Niels en Stefan gamen ook met Almeerse jongeren. “Zoals de wijkagent op straat met jongeren een balletje trapt. Op deze manier raken we ook met jongeren in gesprek om te horen wat er speelt en leeft.”

Voorlichting

De digitaal wijkagenten zijn met hun profiel duidelijk herkenbaar als politieagent. “Mensen weten dus dat ze met een agent te maken hebben”, aldus Niels. “We zijn er overigens niet om online aangiftes op te nemen. We kunnen mensen wel de juiste weg daarin wijzen. Voorlichting is sowieso een belangrijk onderdeel van ons werk. De twee meest gestelde vragen die ik krijg zijn: Mag je daar 112 voor bellen? En hoe weet ik wie mijn wijkagent is?”

Op het gebied van voorlichting werken de digitaal wijkagenten ook samen met andere partijen. “Zo geven we op scholen bijvoorbeeld voorlichting over zaken als sexting, het verspreiden van seksueel getinte foto’s of filmpjes”, vertelt Stefan. “En onlangs organiseerden we samen met de gemeente een webinar waarbij we voorlichting gaven over zaken als phishing, een vorm van internetfraude. Mensen kunnen zelf veel doen om bepaalde vormen van criminaliteit te voorkomen, maar dan moeten we ze wel leren wat de mogelijkheden, valkuilen en gevaren zijn.”