Brans Stassen over kunst in Almere
Den Uyl, gevangen in beweging
ALMERE - Kunst in de openbare ruimte kom je in Almere overal tegen. Wie heeft het bedacht en wie heeft de kunstenaars uitgekozen? Oud-stedenbouwkundige Brans Stassen vertelt erover in een serie stukken over monumentale kunst in Almere. Dit keer staat het beeld van Den Uyl centraal.
Een van de parken van Almere is vernoemd naar de politicus Joop Den Uyl. Wat heeft onze stad met Den Uyl van doen? Daarvoor moeten we terug naar 1972, het jaar dat in Lelystad een groep jonge mensen aan het werk werd gezet om de nieuwe stad te ontwerpen. In datzelfde jaar werd de wereld opgeschrikt door een alarmerend rapport van een groep wetenschappers, de Club van Rome, over een dreigende klimaatcrisis. De kiem van het duurzaamheidsbeleid waarmee Almere zich nu op de Floriade wil presenteren is in dat jaar gelegd.
En het was, naast Hans van Mierlo, de sociaal-democraat premier Den Uyl die toen vraagtekens begon te plaatsen bij onze consumptiemaatschappij. Het wordt tijd dat we ons kritischer opstellen tegenover de groei-ideologie. De eerste burgemeesters van de stad die wel eens “het Gooi voor de gewone man” genoemd werd, waren PVDA-ers Han Lammers, Cees De Cloe, Ralph Pans en Hans Ouwerkerk.
Na het overlijden van Den Uyl in 1987 kreeg de beeldhouwer Kees Buckens de opdracht voor een beeld van hem in het gelijknamige park in Stedenwijk. Op een heel eigen manier heeft Buckens dat aangepakt. Geen poging om de gelaatstrekken van de politicus te imiteren in steen, maar louter de karakteristieke lichaamshouding waaraan iedereen de kleine man kende. Talloze foto’s en films heeft Buckens bestudeerd voordat hij dit beeld kon maken.
Als je nu op het goede moment vanuit de trein een blik in het park werpt, zie je hem lopen, even, als een still uit een film. En wat zegt hij daar? Twee dingen: mooi, zo’n stad voor iedereen, maar het is ook een kans om het anders te doen, want “alleen een fundamentele verandering van ons kapitalistische stelsel, een radicale breuk met het winststreven, kan de weg vrij maken voor overleving”.
Brans Stassen