Monument op het eiland in originele staat (luchtfoto Bart Hofmeester (C) Roel Dijkstra/ Almere vanuit de wolken) en dezelfde haagbeuken nu, als moderne ruïne. (Foto: Ben te Raa)
Monument op het eiland in originele staat (luchtfoto Bart Hofmeester (C) Roel Dijkstra/ Almere vanuit de wolken) en dezelfde haagbeuken nu, als moderne ruïne. (Foto: Ben te Raa)

Brans Stassen over kunst in Almere: monument voor een eengezinswoning

Algemeen

ALMERE - Kunst in de openbare ruimte kom je in Almere overal tegen. Wie heeft het bedacht en wie heeft de kunstenaars uitgekozen? Oud-stedenbouwkundige Brans Stassen vertelt erover in een serie stukken over monumentale kunst in Almere. 

Misschien was het wel het allereerste beeld dat voor Almere gemaakt is: een gewone eengezinswoning. De wensdroom waarvoor zovelen uit Amsterdam graag naar de polder verhuisden en nog steeds verhuizen. De doorsnee doorzonwoning met achtertuintje zoals iedereen die kent is een typisch Nederlands verschijnsel dat je over de grens weinig zult tegenkomen. 

Hagen

De vondst van kunstenaar Anne Mieke Backer is het materiaal waaruit ze haar ‘Monument voor een eengezinswoning’ vormgaf, geen klei of marmer maar geschoren hagen. Vanuit de lucht kon je het zien liggen op een eilandje in de Leeghwaterplas. Het bestond uit drie delen, een begane grond compleet met bankstel en TV en een verdieping met twee slaapkamers, plus voor de volledigheid ook maar een vrijgezellenflat erbij. 

Nadat het eiland met bruggetjes toegankelijk was gemaakt heeft haar monument de publieke belangstelling niet overleefd. Anne Mieke Backer kwam met een nieuw ‘Levend huis’ bij het Eksternest in Almere Haven. De twee versies van haar beeld die Almere nu kent, illustreren maar weer eens hoe verschillend je met het een kunstwerk kunt omgaan. Kijk naar Griekenland, waar Amerikaanse archeologen een oude tempel helemaal nieuw opbouwden, terwijl de Duitsers bij een andere tempel juist de schoonheid van het verval tonen in een arcadisch landschap.

Restauratie

Voor Backers eengezinswoning hebben wij in Almere nu zowel het een als het ander. Haar ‘Levend huis’ bij het Eksternest is na de verwoestende buxusmot herrezen en is daardoor aanplant van resistente kleinbladige hulst weer als nieuw. Jaarlijks wordt er gesnoeid door vrijwilligers. Voor de uitgegroeide haagbeukenrijen van Backers ‘Monument voor een eengezinswoning’ op het eilandje in de Leeghwaterplas wordt gedacht aan een terughoudende restauratie. Daarmee kunnen we straks in dit romantische bos proeven hoe ook de jonge stad Almere al een eigen geschiedenis heeft.  

Door Brans Stassen