Bivak weer op weg naar gemeentelijke monumentstatus
ALMERE - De afdeling Archeologie en monumenten van de gemeente Almere heeft onlangs aangegeven, dat het zich deze zomer bezighoudt met het Bivakhuisje: een van de laatste overblijfselen van de acht luxe stacaravans, die in 1975 in een hofje in Haven werden geplaatst. Daarin verbleven acht gezinnen als eerste bewoners van Almere.
Door Jak Boumans
De Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP) was sinds 1973 bezig met het ontwikkelen van de stad Almere en wilde beginnen met Almere Haven. Voor de beveiliging van het bouwmateriaal en de bouw van de infrastructuur werd een permanente bewoning gevraagd van onder anderen de politie, telefoon- en energiemonteurs en GGD-personeel. Acht gezinnen werd gevraagd om tijdelijk in een luxe caravan, ook wel deftig chalets genoemd, te gaan wonen. Deze luxe caravans werden door een ambtenaar ‘snelle woningen’ genoemd in afwachting van de ‘stenen woning’. De naam Bivak werd bedacht door de politiebrigadier Wim Leeman: “Als ik de omgeving en huisjes bekijk en de tekening bestudeer, dan lijkt het hofje op een bivak, een soort kampement zoals in militaire dienst.” Op 1 december 1975 ontving Wim Leeman de sleutel tot zijn stacaravan.
Tijdelijk
De huisjes waren voor tijdelijk verblijf bedoeld. En toen eenmaal de stenen huizen in volume toenamen, wilde de RIJP het hofje opheffen. Maar de acht gezinnen woonden er fijn en goedkoop en hadden helemaal geen zin om te verhuizen naar een vaste woning. Het getouwtrek tussen de bewoners en de RIJP duurde tot 1978 en toen maakte de RIJP korte metten met het hofje. Vanaf 1 juli 1978 moesten alle bewoners vertrokken zijn en zouden de huisjes voor 1 gulden verkocht worden aan verenigingen.
Monumentstatus
Toen in 1977 de dreiging van opheffing serieus begon te worden en over de vraag van de toekomst van de huisjes werd nagedacht, werd een petitie opgesteld om de huisjes een monumentale status te geven. De RIJP besliste hierover. De bestuurder van de RIJP, Han Lammers, deed de suggestie om de huisjes als monument te bewaren. “Toen Lammers dat zei kregen we (de bewoners en eerste Almeerders – JB) weer een sprankje hoop. Bovendien delen we die mening, want het zal straks , als Almere 125.000 inwoners telt, best aardig zijn om de plek te kunnen wijzen waar het allemaal is begonnen”, aldus Leeman. Maar de RIJP besliste anders. En de huisjes werden verkocht en afgevoerd.
Discussie
In 2006 ontstond weer een discussie over de monumentenstatus van de huisjes. Die waren intussen naar verenigingen gegaan en moesten worden opgespoord. Er werd aangenomen dat er nog een exemplaar beschikbaar was. Totdat nog een exemplaar werd ontdekt op het terrein van de Volkstuinvereniging Water-Land. Maar wederom haalde de stemming over de monumentenstatus het niet in de gemeenteraad.
In 2016 tijdens het project Het Geheugen van Almere werd de suggestie voor gemeentelijke monumentstatus weer nieuw leven ingeblazen. Maar deze keer kwam het zelfs niet tot een stemming.
Weer in de aandacht
De afdeling Archeologie en monumenten van de gemeente Almere gaat zich deze zomer bezighouden met het Bivakhuisje, dat op het terrein van de Tuinvereniging Water-Land staat. Omroep Flevoland gaat op woensdag 10 en zaterdag 13 augustus van 13.00 uur tot 17.00 uur verhalen van Almeerders over het Bivakhuisje opnemen. Een mooie gelegenheid voor de oud-bewoners, Bivakkinderen en eerste bewoners van Haven om hun herinneringen te delen. Voor andere Almeerders is het een mooie gelegenheid om de verhalen te horen en het idee van de gemeentelijke monumentstatus te steunen.
Jak Boumans is samensteller van het Humanitas Levensboek De Allereerste Almeerder: Wim Leeman.