De verdwijning van kunstwerk Balkenhol
CultuurALMERE - Kunst in de openbare ruimte kom je in Almere overal tegen. Wie heeft het bedacht en wie heeft de kunstenaars uitgekozen? Oud-stedenbouwkundige Brans Stassen vertelt erover in een serie stukken over monumentale kunst in Almere.
Door Brans Stassen
Tussen alle beelden op straat en in de parken hebben we in Almere nauwelijks iets van een bekende buitenlandse kunstenaar. Voor de landart van Libeskind moet je een eind de stad uit, maar gelukkig kregen we in Muziekwijk een beeld van Balkenhol. Zijn werk kom je tegen in grote steden in Frankrijk, Italië, Duitsland en Oostenrijk. Je herkent hem direct al aan zijn in felle kleuren beschilderde houten mensfiguren.
Vijfentwintig jaar geleden werd de Frans-Duitse kunstenaar Stephan Balkenhol uitgenodigd door Woningcorporatie Groene Stad Almere voor een beeld op de kop van het Muzenpark, bij de opening van hun serviceflat die als een crescent het park afsluit. Omdat ik als stedenbouwkundige in de kunstcommissie zat, mocht ik hem de situatie tonen. Ik zag de teleurstelling op z’n gezicht toen we er rondliepen. Stel je voor: op een mistige dag een natte vaart in een kale polder, modder en plassen te midden van niet meer dan wat betonskeletten en zonder ook maar één boom in de wijde omgeving. Was dit nou dat ‘Muzenpark’ waar hij voor gekomen was naar die nieuwe stad in Holland?
Eenzaam in het water
Gelukkig wisten we hem toch zover te krijgen dat hij z’n fantasie liet gaan over de mensen die dit oord zouden gaan bevolken, mannen en vrouwen uit alle richtingen. Als ontwerpers bedachten we ook een list om te voorkomen dat zijn beeld ten prooi zou vallen aan vandalisme: nadat de buis waarop de molen zou gaan ronddraaien geplaatst was, liet we de grond eromheen weggraven zodat zijn beeld veilig in de vijver kwam te staan. En Almere kreeg z’n eigen Balkenhol. Dat was helaas slechts voor even, want als hij nu nog eens zou komen kijken zou hij een volwassen park aantreffen, lommerrijk maar zonder zijn beeld. Alleen de paal staat nog eenzaam in het water.
Hoe kan dit? Ik heb niemand kunnen vinden die ook maar een idee heeft wat ermee gebeurd is. Zelfs het schaalmodel dat hij ervan maakte is spoorloos. Er gaan verhalen dat het hout zou zijn gaan rotten door regen en meeuwenpoep in scheuren op de hoofden. Maar hoe zit dat dan met al die andere houten beelden van hem in Europa, regent het daar soms dan niet en is daar geen vogelgeluk? Dit kunnen we toch niet accepteren? Wie kan vertellen hoe dit kon gebeuren? Waar is het beeld gebleven en wie heeft dat kleurige schaalmodel?