Deel kunstwerk wereldberoemde Balkenhol teruggevonden

2 maart 2023, 13:38 Algemeen

Lezers sporen ‘hoofd’ op

ALMERE - Oud-stedenbouwkundige Brans Stassen deed twee weken geleden een oproep in deze krant om te achterhalen waar het beeld De carrousel van Balkenhol in het Muzenpark is gebleven. Samen met lezers van Almere DEZE WEEK heeft de reactie een deel van het beeld van de wereldberoemde kunstenaar teruggevonden. Het gaat om het hoofd van een van de poppen.

Door Robert Mienstra

Een zoektocht op internet naar het beeld leverde aanvankelijk niet veel op. ‘Het beeld werd in 1998 in het water geplaatst om het tegen vandalisme te beschermen. De kosten daarvan bleven beheersbaar omdat het kunstwerk eerst op het droge werd geplaatst en pas daarna de vijver is uitgegraven”, meldt Flevoland Erfgoed op haar website, ‘plotseling was het beeld van Balkenhol verdwenen. Op 16 maart 2018 plaatste de cultuurscout op Twitter het volgende bericht: ‘Almere moet zuinig zijn met zijn beelden en kunst. Meldt graag #almerekunstkwijt als je iets mist. Waar is beeld van Stephan Balkenhol?’ Dezelfde vraag die Stassen stelde.

Afgevoerd

Als antwoord op de tweet kwam op 18 maart 2018 een reactie van corporatie De Alliantie, de oorspronkelijk eigenaar van het beeld, meldt Flevoland Erfgoed: ‘Het houten kunstwerk is vanwege vandalisme en verval verwijderd door De Alliantie. Wij hebben geprobeerd om contact te zoeken met de kunstenaar. Ook hebben wij onderzocht of het gerestaureerd kon worden. Dat was niet mogelijk omdat de staat van dit kunstwerk al zo vergaan was. We hebben dit, in overleg met de gemeente en andere instanties, vorig jaar afgevoerd. Dit heeft eerst een paar jaar in de opslag gelegen, maar er is geen partij gevonden die dit toentertijd op wilde pakken en wilde restaureren.’
Woningbouwcorporatie De Alliantie meldt nu aan deze krant: ‘Het kunstwerk is ongeveer 14 jaar alweer een keer gerestaureerd en teruggeplaatst. Ongeveer negen jaar geleden is vastgesteld dat het beeld niet meer in goede staat was. Er is toen opnieuw bekeken of het beeld gerestaureerd kon worden. Dat bleek, gezien de staat van het beeld, erg kostbaar. Een medewerker van de Alliantie heeft toen bij de VvE De Muze en bij de gemeente gevraagd of er behoefte was aan een idee was voor een alternatief. Dat was er toen niet.’

Gerestaureerd

Het beeld blijkt dus gerestaureerd te zijn geweest. Op de website www.anoekart.nl in Utrecht staat het volgende: ‘Het kunstwerk van Stephan Balkenhol was in een zeer slechte staat en was dringend aan een restauratie toe. Na grondig op verschillende manieren schoon te hebben gemaakt kon er begonnen worden met de verduurzaming van het kunstwerk wat al grote rotte plekken in het hout had. Alle grote gaten maar ook alle kleine scheurtjes werden zorgvuldig behandeld en later werd het geheel voorzien van een beschermende laag tegen de weersinvloeden. De kleuren werden na onderzoek gereconstrueerd’. Anoekart meldt aan deze krant dat het kunstwerk na restauratie teruggeplaatst is in het Muzenpark. Maar dat mocht blijkbaar niet baten.

Schaalmodel

Ook navraag bij de gemeente en het stadsarchief leverde niets op. Volgens de gemeente zijn de ontwerptekeningen van Balkenhol nog wel in Almere. “Die liggen in het depot van de Kunstlinie.” Waar het schaalmodel van het kunstwerk gebleven is, is onduidelijk. Dat stond lange tijd in de Paviljoens van Almere. Alle kunstwerken die daar stonden zijn inmiddels verdeeld over Almere en enkele musea. Er moet een lijst bestaan waarop staat waar die kunstwerken naar toe zijn gegaan. Maar het archief van de Paviljoens dat bij het stadsarchief ligt is niet beschreven. “Het betreft hier een archief van 50 meter lang”, zegt een medewerker van het stadsarchief. “Wij hebben de mankracht niet om dat te ontsluiten.”
Een deel van de kunstwerken uit de Paviljoens, dus wellicht ook het schaalmodel van Balkenhol, is naar Almeerse scholen gegaan. De Almeerse kunstambassadeurs hebben inmiddels een brief naar de Almeerse Scholengroep gestuurd met de vraag of het schaalmodel daar terug te vinden is.

Kop teruggevonden

Op de redactie kwam vorige week een telefoontje van een oud-medewerker van de Alliantie. “Ik heb ooit met een collega een deel van het kunstwerk uit het water gevist bij het Muzenpark. Dat deel heeft altijd gelegen in Corrosia, het oude kantoor van de Alliantie. Na de verhuizing van de Alliantie naar de Bleekerstraat in Stad heb ik het niet meer gezien.”
Totdat een collega van de oud-medewerker contact met de krant opneemt. Hij stuurde een foto van het deel van het kunstwerk dat ooit is gered. “Het ligt in een kast van de Alliantie.”