‘Levensboeken dragen bij aan vastleggen van de geschiedenis van onze stad’

ALMERE - Marjan van Doorn nam onlangs afscheid van Humanitas en de Almeerse Levensboekenschrijvers. Zij geniet van haar pensioen, maar blijft voorlopig nog wel betrokken bij project Levensboek dat zij een warm hart toedraagt. 

Door Petra Onderwater

“Een levensboek vertelt iemands persoonlijke levensgeschiedenis. Door te vertellen over je eigen leven kun je het verleden vaak beter een plek geven. Het kan inzicht geven. Voor jezelf, maar ook voor familie, vrienden en kennissen”, vertelt Van Doorn. Zij werkte twaalf jaar bij Humanitas, waarvan de laatste zes jaar als coördinator van het project Levensboek. “Het eerste levensboek bestond elf jaar geleden uit een stapel uitgedraaide A4-tjes met een plasticje eromheen, maar in de loop der jaren zijn de boeken steeds mooier geworden”, zegt Van Doorn. “We hebben een collectief van zo’n dertig schrijvers, vormgevers en ondersteuners die zich hier met hart en ziel voor inzetten. We zijn inmiddels het grootste Levensboek-project van Humanitas in Nederland.”

Vertrouwensband

Het schrijfproces gebeurt altijd op vrijwillige basis, de hoofdpersonen betalen alleen de kosten van de boeken. Van Doorn gaat bij het koppelen van schrijvers aan zogenoemde ‘hoofdpersonen’ altijd op zoek naar een passende match. “Een vrijwilliger stapt aanvankelijk bij een wildvreemde binnen, maar binnen een paar weken ontstaat er echt een vertrouwensband”, vertelt zij. “Bij het terugblikken op je leven komen er natuurlijk leuke en minder leuke gebeurtenissen voorbij, denk bijvoorbeeld aan oorlogstrauma’s of ziekte. Het praten daarover kan haast therapeutisch werken, al zijn wij natuurlijk beslist geen therapeuten.”

Geschiedenis van Almere

Levensboeken zijn veelal persoonlijke documenten. “Maar mensen kunnen ook toestemming geven om hun boek over te dragen aan het Meertens Instituut dat zich bezighoudt met onderzoek en documentatie van taal en cultuur in Nederland”, vertelt Van Doorn. Er zijn ook zo’n dertig levensboeken in de Nieuwe Bibliotheek te vinden op de afdeling ‘Waar gebeurd’. “Levensboeken dragen ook bij aan het vastleggen van de geschiedenis van onze stad. In dat kader werken we samen met het Stadsarchief. Er is een Levensboek van de eerste inwoner, de eerste Almeerse politieagent en de stadsarchitect van Haven. We hebben Levensboeken van politici en mensen die vanuit een ander land naar Nederland zijn gekomen. Tal van maatschappelijke thema’s komen aan bod.” 

Heldenverhaal

Zelf heeft Van Doorn ook een Levensboek gemaakt om te ervaren hoe dat is. “Het verhaal van Marije is echt een heldenverhaal. Zij is gezond geboren, ziek geworden en daardoor ernstig gehandicapt geraakt. Maar haar doorzettingsvermogen is bewonderenswaardig. Zij heeft zelf haar verhaal getikt en ik had de eer om het te redigeren. Als dochter van expats nam ze me ook mee naar een hele andere wereld. Het verrijkt je als schrijver ook.”

Onder de pen

In totaal zijn er inmiddels 118 Almeerse Levensboeken geschreven en er liggen er nog 22 onder de pen. Zo verschijnt binnenkort het Levensboek van Robert Mienstra, die onlangs afscheid nam als journalist van Almere DEZE WEEK. “De uitreiking van een Levensboek is altijd een bijzonder moment”, vindt Van Doorn. “Je ziet de trots op de gezichten van de hoofdpersonen als zij hun boek in ontvangst nemen in het bijzijn van hun familie en vrienden. Dat is echt magisch.” 

Meer info staat op www.humanitasalmere.nl/.