Griffier Jan Dirk Pruim over democratie

Door Robert Mienstra
ALMERE – Tijdens de raadsvergaderingen zit Jan Dirk Pruim altijd naast voorzitter burgemeester Franc Weerwind. Dan is hij zichtbaar. Verder acteert hij veelal achter de schermen in het stadhuis. “Ik zorg dat de balzaal in orde is, de muziek en de balboekjes, zodat er gedanst kan worden”, legt Pruim zijn werk uit. Met andere woorden, dankzij zijn werk als griffier kunnen het college en de gemeenteraad hun werk goed doen.

“Dat is misschien weer wat veel eer”, schudt de bescheiden griffier zijn hoofd. “Maar het klopt dat ik probeer alles zo goed mogelijk te stroomlijnen rondom de gemeenteraad.” Raadsleden beschouwen Pruim bijna als een vertrouwensfiguur. “Het klopt dat ze vaak bij me aankloppen als ze advies nodig hebben of een luisterend oor. Ze houden zaken bij me tegen het licht en willen weten of ze een motie goed hebben geschreven. Ik kijk dan bijvoorbeeld of alles volgens de regels gaat, maar kan hen ook van informatie voorzien waar ze nog niet aan gedacht hebben. Vaak breng ik hen in contact met maatschappelijke organisaties waar ze hun oor te luister kunnen leggen.”
De Almeerse griffier heeft sinds zijn aantreden in 2002 zijn eigen invulling kunnen geven aan zijn beroep. In andere steden schrijft de griffier louter de vergaderingen uit. In Almere is de griffier veel meer dan een secretaris in een vergadering. Hij is de steun en toeverlaat van de raad.

Nu de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd is, komt er een drukke tijd aan voor de griffier. “Nieuwe raadsleden moeten leren hoe ze een motie schrijven en indienen. Daar help ik hen bij. Ze moeten de weg in het stadhuis leren kennen en daarna hun werk goed doen. “Een valkuil voor de nieuwe raadsleden is dat ze soms denken ‘nu gaan we het helemaal anders doen’. Dat is mooi”, vindt Pruim, “maar inderdaad een valkuil. Raadsleden doen de politiek naast hun baan en gezinsleven. Dat geeft beperkingen. De gemeente(politiek) is eigenlijk een mammoettanker die je kan bijsturen met kleine speldenprikjes. Een tanker kan je niet plotseling een u-bocht laten maken. Daar wijs ik de raadsleden op. En daarbij houd ik mezelf ook altijd voor: ik werk voor mensen die het erbij doen.”

De griffier gelooft heilig in de democratie. “Maar, die democratie is nooit af. Het is een organisch gebeuren. Als de democratie echt af zou zijn, dan is er eigenlijk sprake van dictatuur van de democratie.” Pruim benadrukt het belang van ‘goed luisteren naar elkaar.’ “De kern is, dat een meerderheid altijd de som van minderheden is. Dat betekent dat we de stad met elkaar moeten besturen. Je mag nooit je oor laten hangen naar een minderheid. Dit kan ik niet genoeg benadrukken. Er moet samengewerkt worden door de partijen.”

Griffier is afgeleid van het Griekse woord ‘graphein’ wat ‘schrijven’ betekent. Ook het woord ‘griffel’ komt er van dat Griekse woord. De Almeerse griffier Pruim is ook letterlijk ‘schrijver.’ Van zijn hand verscheen het boek ‘Hoe en wat voor het raadslid.’ “Ik schreef dit vanuit de praktijk voor geïnteresseerde burgers, voor startende-, maar ook voor gelouterde raads- en statenleden. Een boek om in het politieke werk op terug te grijpen, maar ook een boek om te gebruiken bij discussies over de toekomst van de (lokale) democratie”, vertelt Pruim. In 2010 verscheen de eerste druk, in 2018 de tweede, herziene, druk.
Pruim is in politiek Nederland verder bekend door zijn blog www.pruimpraat.nl. “Ik schrijf inderdaad graag”, zegt Pruim. “Op mijn blog publiceer ik observaties en mijmeringen over de nieuwe lokale politiek.”
Jan Dirk Pruim wordt ook wel het geweten van de lokale democratie genoemd. “Nou nou”, reageert hij hoofdschuddend, “dat is nogal wat.” Na enig nadenken zegt hij: “misschien is het wel een klein beetje zo.”