Burgemeester Franc Weerwind ‘Ik voel me nu thuis in Almere’
AlgemeenSTAD CENTRUM – Franc Weerwind is nu ruim een jaar burgemeester van Almere. Vanuit het Velsen vol staal en industrie naar het Almere vol zzp’ers en dienstverleners. En hemelbestormers. “Ik voel me thuis in de stad. Ik geloof dat ik de Almeerders nu wel begrijp.”
Is er een karaktereigenschap voor de Almeerder?
“Recht voor zijn raap, zou ik zeggen. Ik kwam in de supermarkt een vrouw tegen in een scootmobiel die vond dat ik wel erg op de burgemeester leek. Toen ik aangaf dat ik de burgemeester bén, kreeg ik een hele litanie aan dingen die ik in Almere moest veranderen of aanpakken. Het hield niet op. Het kostte me de grootste moeite om het gesprek beleefd te beëindigen. Toen verzocht ze me om nog iets van het onderste schap te pakken. Ik gaf haar het product, maar werd meteen berispt: ‘pak nou niet die dure, jongen. Ik moet die goedkope hebben’. Toen wist ik het: Almeerders zijn heel direct. Tegen elkaar, maar dus kennelijk ook tegen de burgemeester. Ik hou daar wel van.”
“Méér dan dat. Ik solliciteerde naar deze functie en kende de stad al vanaf de zijlijn omdat familie van mij in Almere woont. De huizenbouw is nog boeiender en gevarieerder dan ik me realiseerde. Maar ook de ideeën van de bewoners verrasten mij. Er worden concerten in huiskamers gegeven, bewoners onderhouden zelf een voedselbos met een imker waar de hele buurt kruiden kan komen halen. Wie zegt dat het in Almere aan cohesie ontbreekt, heeft het echt mis. De stad biedt daar natuurlijk ook de ruimte voor. Ik ben aangesteld omdat men wil dat ik bruggenbouwer ben. Om die reden ben ik na mijn installatie bij gewone Almeerders gaan dineren. De bedoeling was dat ik dat een jaar zou doen, maar ik verklap alvast dat ik er gewoon mee doorga. Ik krijg op die manier heel veel input van wat bewoners het liefste willen: een stad waar het fijn is om te leven. En ik ervaar dat nu als Almeerder zelf ook.”
“De beeldvorming van Almere is helaas vaak negatief. Niet lang geleden stond er in het NRC een ontzettend negatief stuk over Almere. Ik heb diezelfde dag nog de adjunct-hoofdredacteur gebeld en hem uitgenodigd om langs te komen, samen met de journalist die het artikel geschreven had. Ik heb ze Almere laten zien. Zonder het vingertje op te heffen, hoor. Toen bleek dat ze Almere amper kenden. Ze hadden geen idee. Onbekend maakt onbemind. Almeerders hebben dat zelf ook soms. Maar weet je dat hier geregeld architectuurstudenten uit Toulouse komen omdat Almere als voorbeeld wordt gezien? Dat weet bijna niemand. En kijk je naar de jongeren, de studenten in deze stad, dan hoor je een heel ander verhaal. Die zeggen ‘Almere saai? Waar héb je het over?’ Voor expats geldt hetzelfde, of ze nu uit India, Amerika of het Verenigd Koninkrijk komen: ze kiezen Almere uit omdat ze er dicht bij Amsterdam en Schiphol een betaalbare woning kunnen vinden. Een meerwaarde van onze stad is dat we International Schools hebben in het basisonderwijs én het voortgezet onderwijs. Die combinatie is tamelijk uniek.”
“Nee, oprecht niet. Sterker: de vacature in Amstelveen was beschikbaar voordat Almere voorbijkwam. Ik heb niet gesolliciteerd. Almere is een nieuwe stad en juist dat aspect sprak me aan. Er zijn geen opgelegde grenzen, er is veel mogelijk. Dat is voor een bestuurder fantastisch.”
Bent u een snelle passant, of blijft u net zo lang als uw voorgangster, Annemarie Jorritsma?
“Ik begin Almere te begrijpen en ik heb bij mijn installatie aangegeven dat ik graag voor langere tijd wil blijven. Ik ben hier ook vanaf dag 1 gaan wonen. Geloof me: dat kost me heel veel geld. Ik ken collega-burgemeesters die om reden van zo’n verplichte verhuizing hun huis tegen een veel te lage prijs moesten verkopen. En dat gebeurt je een paar keer in je carrière. Maar goed, dat hoort bij je werk. En ik voel me nu eenmaal goed thuis in de lokale overheid. Serieus, ik ambieer geen ministerspost of staatssecretarisschap. Misschien is dit mijn plafond wel. Dat zou dan prima zijn. Het is namelijk een heel fraai plafond. Mijn eerste burgemeesterspost was Niedorp, een heel kleine gemeente. Toen kwam Velsen en dan dient Almere zich aan. Ik bedoel: ik ben wel zo ambitieus dat ik de kansen grijp die dit land mij biedt.”
En dat is dan wel een gemeente waar de PVV de grootste partij is. Dat is voor u, als de Nederlandse Obama, dan wel saillant.
(lacht) “Ik heb altijd moeten knokken voor mijn plekje en heb daarbij soms verkeerde keuzes gemaakt. Ik heb het mezelf niet makkelijk gemaakt. Bijvoorbeeld met mijn lidmaatschap van Minerva, een oerconservatieve studentenvereniging. Als iemand met een donkere huidskleur moet je heel stevig in je schoenen staan. Ook in diensttijd werd ik om die reden flink getest. Het heeft me uiteindelijk sterker gemaakt. En de PVV laat hier ook flink van zich horen. Dat is hun goed recht, ze zijn inderdaad de grootste partij. Als burgemeester sta je boven de partijen. Het is soms tandenknarsen, ja. Zeker als de PVV zo fel van leer trekt als toen die vier haatpredikers naar Almere Buiten kwamen. Ik kreeg de wind van voren. Maar die zaaleigenaar rook geld en die nodigde ze uit. Ik kan dat niet verbieden, want als burgemeester moet ik me aan de wet houden. Maar geloof me: ik heb er, samen met de politie en Officier van Justitie, alles aan gedaan om het in goede banen te leiden. We hadden een live-verbinding via internet. Nog nooit vertoond in Nederland. We hadden zelfs een noodvoorziening voor het geval dat de camera’s zouden uitvallen. Zodra er iets geroepen zou worden dat buiten het boekje ging, konden we ingrijpen. Ik wilde volledige transparantie. Daar ben ik heel principieel in: de wet is de wet. Dat zit ook in mijn opvoeding. Ik ben Nederlands Hervormd opgevoed. Ik vind het mooi meegenomen dat ik ben opgegroeid met de Bijbel. Dit biedt mij nog steeds heel veel steun.”
Maar waarom is Almere zo vaak het toneel van moslim-extremisme Die uithuwelijkingen…
“Vreselijk als dat waar is. Maar ook hier ben ik principieel: eerst moeten alle feiten boven tafel komen. Beelden op tv kunnen heel subjectief zijn. En waarom in Almere? Tja, we zijn nu eenmaal een grote stad met veel etniciteiten. De achtste stad van ons land. De kans dat hier iets gebeurt is groter dan in Niedorp. Mocht dat gebeuren, dan laten we het niet toe. Tegelijkertijd wil ik benadrukken dat Almere, ten opzichte van andere grote steden, een zeer veilige stad is. Maar ik begrijp ook: als er bij jou, of de buurman, is ingebroken denk je daar anders over.”
En dus een stad om verder bruggen te gaan bouwen? Bij de Floriade bijvoorbeeld…
“Precies. Ik merk natuurlijk ook wel dat er veel chagrijn is rond de Floriade. Ik krijg daar geregeld opmerkingen over. Laatst nog toen ik een echtpaar bezocht dat 60 jaar getrouwd was. Ze vragen me dan waarom Almere zoveel geld over de balk gooit. Dan leggen we kennelijk dus iets niet goed uit, want de Floriade biedt Almere ontzettend veel kansen. Haarlemmermeer heeft er een park, ringweg en buslijn aan overgehouden, Rotterdam de Euromast. En ook andere steden hebben de positieve gevolgen ervaren. Juist ook als de wereldtentoonstelling is afgelopen. Er blijft iets. Het is véél te makkelijk om het af te doen als een ‘bloemetjesfeest’. En zeker Almere krijgt iets heel bijzonders: een complete woonwijk, maar ook een campus waar jonge wetenschappers zich gaan buigen over wonen in steden. 60% van de wereldbevolking woont in een stad en dat aantal gaat groeien naar 80%. Daar moeten we iets mee en Almere gaat daar voorbeelden van aandragen. Hoe groots is dat? De Floriade gaat Almere heel veel goeds brengen. Ik wil daar volgend jaar absoluut meer uitleg over geven.”
